Behandeling van problemen rondom auditieve vaardigheden
Wat is het?
Voordat kinderen naar groep 3 gaan moeten ze de auditieve vaardigheden voldoende beheersen. In groep 2 (soms al in groep 1) zijn kinderen vaak al op hun eigen manier bezig met letters en klanken. Ze herkennen bijvoorbeeld de eerste letter van hun naam en rijmen met woorden. De vaardigheden die een kind moet beheersen voordat het naar groep 3 kan zijn de volgende:
-
Auditieve discriminatie: het verschil horen tussen verschillende klanken. Een m klinkt anders dan een n en de a klinkt anders dan de aa.
-
Auditieve analyse: een woord in stukjes hakken. Zo hak je het woord roos in stukjes: r-oo-s.
-
Auditieve synthese: klanken aan elkaar plakken tot een woord. Je hoort v-i-s, dit wordt vis
In de kleutergroepen wordt op een speelse manier gewerkt aan de auditieve vaardigheden om kinderen voor te bereiden op groep 3. Naast de auditieve vaardigheden zijn ook de visuele vaardigheden van belang. Onder visuele vaardigheden valt bijvoorbeeld het herkennen van letters en het verschil zien tussen letters. Jonge kinderen draaien vaak nog letters om of zien het verschil nog niet goed tussen letters die op elkaar lijken.
Het kan zijn dat kinderen in hogere klassen, doordat de basis van de auditieve vaardigheden niet voldoende is, problemen krijgen in het lezen en de spelling.
Wat doet de logopedist?
Indien alle voorwaarden voldoende zijn ontwikkeld kan een kind leren lezen en spellen. Bij sommige kinderen komt dit niet goed op gang. Hier kan de logopedist te hulp schieten. Na intake en onderzoek kan de logopedist vaststellen op welk gebied het kind hulp nodig heeft. Zit een kind in groep 2 en merkt de leerkracht of ouders dat het kind de auditieve vaardigheden nog onvoldoende beheerst dan kan de logopedist worden ingeschakeld voor extra hulp en begeleiding. Zo kan het kind worden voorbereid op groep 3.
Bij oudere kinderen (vanaf groep 3) kan blijken dat, doordat de auditieve vaardigheden onvoldoende ontwikkeld zijn, het lezen en de spelling niet goed op gang komen. Er wordt dan aan de klanktekenkoppeling gewerkt (welke klank hoort bij welk teken), aan de auditieve vaardigheden en aan de spellingsregels. Veel kinderen met spellingmoeilijkheden hebben ook vaak problemen in de spraak- en taalontwikkeling. Zoals moeite hebben met het vervoegen van woorden of een onduidelijke uitspraak. De logopedist doet onderzoek naar de taal, de auditieve en visuele vaardigheden en naar het spellen.
Een logopedist mag geen dyslexie diagnosticeren. Een logopedische behandeling die zich alleen richt op spellingsvaardigheden wordt niet vergoed door de zorgverzekeraar. Doordat er vaak sprake is van meer problemen naast de spellingsproblemen, zoals problemen in de taal, de klanktekenkoppeling en de auditieve vaardigheden is logopedische hulp wel geïndiceerd.
Vaak wordt een kind in overleg met de leerkracht of intern begeleider aangemeld voor logopedie indien er sprake is van auditieve problemen. Afstemming tussen school en de logopedist is bij deze problematiek erg belangrijk.